Sa mata ng Kastila noon, ang Pilipino ay hindi sibilidado, walang alam, at hindi marunong makisama. Ito ang pinawiwinalaan kaya marami rin ang mali ang tignin sa mga Pilipino. Ngunit totoo ba ito?
Una sa lahat, maraming ebidensya upang ito’y pabulaanan. Ang Pilipino bago pa man dumating ang mga Kastila ay may sarili nang paraan ng pamumuhay. Sila ay naghahanapbuhay, may sariling gobyerno, stratipikasyon ,relihiyon, at kultura. Nagkakaroon na rin sila ng relasyon sa ibang bansa partikular na ang Tsina.
Ang hanapbuhay noong panahon bago dumating ang Kastila ay ang depende kung saan nakatira ang mga tao. Kung ang tao’y taga-bundok, ang karaniwan nilang hanapbuhay ay pagtatanimo kaingin. Kapag naman malapit sa dagat ay nangingisda, boatbuilding, o pearl diving.
Karaniwan sa mga Pilipino noong panahon na iyon ay ginugrupo sila sa isang baranggay. Ang baranggay ay pinamumunuan ng mga Datu. Mula 30 hanggang 100 daan pamilya ang nasa baranggay. May sarili rin silang batas na ipinapatupad ng datu o kaya ng conseho ng matatanda.
Sa isang baranggay, and datu ang pinakamataas at pinakamakapangyarihan sa lipunan. Sunod ang Maharlika o mga mayayaman at tumtayo ring mga tagapagtanggol ng baranggay. Ang timawa ang pangatlo. Sila ang malayang tao. Ang pinakamababa naman ang mga alipin na may dalawang klase. Ang aliping namamahay na may sariling kaanak, tahanan at naglilinkod lang kung kailang siya kailangan ng kanyang may-ari. Samantala, ang aliping sagigilid naman ay walang sariling pagmamay-ari. Nagiging alipin ang isang tao dahil naipoit siya sa paglalaban ng dalawang baranngay o kaya’y dahil sa pagkautang.
Ang sinasamba ng sinaunang Pilipino ay ang kalikasan o relihiyong anoismo. Naniniwala rin sila kay Bathalang Maykapal o kaya’y Apo na kinukonsidera nilang diyos. Ang mga anito rin at mga diwata ay kanila ring pinaniniwalaan. Ang babaylan naman ang kanilang priestess o kaya’y spiritual doctor.
May mga katibayan din sa pagkaartistiko ng sianunang Pilipino. Ito ay mapapatunayan sa labi ng kanilang kagamitan at sandata. Mahilig ding magsulat ang mga Pilipino patunay nito ang 10000 epico na kanilang naisulat. Sa pamamagitan ng baybayain ang unang alpabeto ng mga Pilipino ay ipinapakita nila ang galing sa paniikan.
Isa sa malaking ebidensya sa pagiging sibilisado ay ang mga tala ng Intsik na pumupunta sa Pilipinas upang makipagpalitan ng mga gamit. Dalawa sa pinakapinwiwinalaan ay ang Chu Fan Chih at Tao-I-Chi-Lioh. Ang karaniwang pinpalit ng mga Tsino ay porcelain, ginto, at mga alahas. Ang Pilipino naman ay bulak, perlas at mga spices.
Hinding-hindi makakaila na may sarili ng paraan ng pamumuhay ay mga Pilipino bago pa man sakupin ng mga Kastila. Kaya ikaw ay magtataka, kung hindi dumating ang mga Kastila, ay ano kaya ang maari nangyari sa sa mga Pilipino? Hindi man natin maisasagot iyan ay dapat nating isipin na ang Pilipino ay likas na palakaibigan, masipag at sibilidado.
Una sa lahat, maraming ebidensya upang ito’y pabulaanan. Ang Pilipino bago pa man dumating ang mga Kastila ay may sarili nang paraan ng pamumuhay. Sila ay naghahanapbuhay, may sariling gobyerno, stratipikasyon ,relihiyon, at kultura. Nagkakaroon na rin sila ng relasyon sa ibang bansa partikular na ang Tsina.
Ang hanapbuhay noong panahon bago dumating ang Kastila ay ang depende kung saan nakatira ang mga tao. Kung ang tao’y taga-bundok, ang karaniwan nilang hanapbuhay ay pagtatanimo kaingin. Kapag naman malapit sa dagat ay nangingisda, boatbuilding, o pearl diving.
Karaniwan sa mga Pilipino noong panahon na iyon ay ginugrupo sila sa isang baranggay. Ang baranggay ay pinamumunuan ng mga Datu. Mula 30 hanggang 100 daan pamilya ang nasa baranggay. May sarili rin silang batas na ipinapatupad ng datu o kaya ng conseho ng matatanda.
Sa isang baranggay, and datu ang pinakamataas at pinakamakapangyarihan sa lipunan. Sunod ang Maharlika o mga mayayaman at tumtayo ring mga tagapagtanggol ng baranggay. Ang timawa ang pangatlo. Sila ang malayang tao. Ang pinakamababa naman ang mga alipin na may dalawang klase. Ang aliping namamahay na may sariling kaanak, tahanan at naglilinkod lang kung kailang siya kailangan ng kanyang may-ari. Samantala, ang aliping sagigilid naman ay walang sariling pagmamay-ari. Nagiging alipin ang isang tao dahil naipoit siya sa paglalaban ng dalawang baranngay o kaya’y dahil sa pagkautang.
Ang sinasamba ng sinaunang Pilipino ay ang kalikasan o relihiyong anoismo. Naniniwala rin sila kay Bathalang Maykapal o kaya’y Apo na kinukonsidera nilang diyos. Ang mga anito rin at mga diwata ay kanila ring pinaniniwalaan. Ang babaylan naman ang kanilang priestess o kaya’y spiritual doctor.
May mga katibayan din sa pagkaartistiko ng sianunang Pilipino. Ito ay mapapatunayan sa labi ng kanilang kagamitan at sandata. Mahilig ding magsulat ang mga Pilipino patunay nito ang 10000 epico na kanilang naisulat. Sa pamamagitan ng baybayain ang unang alpabeto ng mga Pilipino ay ipinapakita nila ang galing sa paniikan.
Isa sa malaking ebidensya sa pagiging sibilisado ay ang mga tala ng Intsik na pumupunta sa Pilipinas upang makipagpalitan ng mga gamit. Dalawa sa pinakapinwiwinalaan ay ang Chu Fan Chih at Tao-I-Chi-Lioh. Ang karaniwang pinpalit ng mga Tsino ay porcelain, ginto, at mga alahas. Ang Pilipino naman ay bulak, perlas at mga spices.
Hinding-hindi makakaila na may sarili ng paraan ng pamumuhay ay mga Pilipino bago pa man sakupin ng mga Kastila. Kaya ikaw ay magtataka, kung hindi dumating ang mga Kastila, ay ano kaya ang maari nangyari sa sa mga Pilipino? Hindi man natin maisasagot iyan ay dapat nating isipin na ang Pilipino ay likas na palakaibigan, masipag at sibilidado.
Dyan Esberto
6 comments:
thank you this helped me to fulfill my assignment
Saan niyo po ito libro niyo po ito nabasa?
Hi this help me a lot :)
Yeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee
Post a Comment